قرن حاضر شاعران زيادي را به خود ديده است. نيما يوشيج با انقلابي در سبک و فرم شعر، تاثيري بر ادبيات اين قرن گذاشت که شعر فارسي را ميتوان به بعد و قبل او تقسيم کرد. اين تاثير هم بر شاعران سبک نو موثر بوده و هم موجب تحولاتي در سبک قديم شعر فارسي شد. در اين مطلب 7 شاعر معاصر را معرفي کرده و به جنبههايي از اشعار آنها نگاهي ميکنيم.
محمد حسين بهجت (شهريار)
او زادهي سال 1285 در تبريز است. شهريار دانشآموخته دارالفنون بود و سپس در رشته پزشکي تحصيل را ادامه داد. در آن دوران با دختر يکي از اميران ارتش نامزد ميکند. اما پس از چند سال اين رابطه به هم ميخورد و محمدحسين از ادامه تحصيل واميماند.
شهريار يک شاعر مسلط و تمام عيار بود و در قالبهاي زيادي شعر سروده. از جمله قصيده، مثنوي، غزل، رباعي، شعر نيمايي و .؛ اما غزلياتش مشهورتر است. غزل معروف «علي اي هماي رحمت» را به خاطر ارادت ويژهاش به علي(ع) سرود؛ و ميگويند غزل «آمدي جانم به قربانت» را براي معشوقه قديمياش سروده.
او 27 شهريور 67 درگذشت، روز درگذشتش را به نام روز شعر و ادب فارسي نامگذاري کردهاند.
احمد شاملو
شاملو (1304 - 1379) از تاثيرگذارترين شعراي معاصر است. او پديد آورنده شعر سپيد است؛ گونهاي شعر نو معاصر که در آن وزن عروضي رعايت نميشود ولي آهنگ و موسيقي در آن نمود دارد. اين گونهي شعر، تقليدي از سبک سپيد فرانسوي شناخته ميشود. او ابتدا تحت تاثير نيما يوشيج به شعر نيمايي روي آورد و بعد با رها کردن وزن، سبک جديدي را ايجاد کرد.
شاملو در حوضههاي زيادي فعاليت کرد. در زمينه شعر، او ترانههايي براي کودکان سروده، شعرهايي که در وصف همسرش گفته از زيباترين اشعار عاشقانه معاصر اند، و روحيه انقلابياش در شعرهاي سياسي و اجتماعيش بروز دارد.
دو دفتر شعر «آيدا در آينه» و «آيدا، درخت و خنجر و خاطره» از مشهورترين عاشقانههاي او هستند.
هوشنگ ابتهاج (سايه)
ابتهاج زاده 1306 رشت است.
سايه بيشتر غزل سرا است. مضمون اشعارش عاشقانه و اجتماعي بوده و بعضي اشعار او توسط خوانندگان بنام اجرا ميشود؛ از جمله تصنيف «تو اي پري کجايي» و «سپيده»
غزليات سايه از برترينهاي غزل فارسي معاصر است. در شيوه به حافظ نزديک است؛ اما زباني امروزي، خوش ترکيب و روان دارد. از جمله غزلهاي برجسته او: دوزخ روح، شبيخون، خونبها، گريه ليلي، چشمي کنار پنجرهي انتظار و نقش ديگر را ميتوان نام برد.
مطلع غزلي از سايه:
مژده بده مژده بده يار پسنديد مرا سايهي او گشتم و او بُرد به خورشيد مرا
سهراب سپهري
سهراب متولد 1307 کاشان است. سبک شعر سهراب نيمايي است. شعر او خوشخوان و صميمي است. زباني ساده، لطيف و روان دارد که تصاويري منسجم خلق ميکند. سهراب علاقمند فرهنگ شرق بود و سفرهايي هم به پاکستان، افغانستان، هند، چين و ژاپن داشت. او شعرهايي از زبان ژاپني و چيني هم ترجمه کرد. دريافتهاي او از فرهنگ شرقي در شعرهايش بروز دارد. سهراب به زباني ساده و روان ديدگاههاي انسانمدارانه و آموختههايش از فلسفه ذن را در شعر به تصوير کشيده. در حجم سبز، هفتمين کتاب از مجموعه اشعارش به بهترين شکل آن باورها را بيان کرده است.
سهراب شاعري درونگرا بود و آثارش از جمله طراحي، نقاشي و شعرهايش را در خلوتش؛ «قريه چنار» که در کويرهاي اطراف کاشان بود خلق ميکرد.
از معروفترين اشعارش ميتوان، صداي پاي آب، نشاني و مسافر را ميتوان نام برد. صدابي پاي آب از بلندترين شعرهاي نو فارسي است.
مهدي اخوان ثالث
مهدي اخوان ثالث متولد 1307 مشهد بود. او سرودن را از سبک کلاسيک فارسي آغاز کرد و در ادامه شعر نو را انتخاب کرد. زمينهي اشعار اخوان اجتماعي-تاريخي است. شعرش لحني حماسي دارد و صلابت شعر خراساني در آن نمود دارد. با اين حال سرودههايش شامل نماد و استعارههايي گيرا و ترکيباتي امروزي ست.
اخوان با ترکيب کردن شعر کهن ايراني و سبک جديد نيمايي و عقايد عدالتخواهانهاش سبکي خاص خود به وجود آورد. اين سبک تاثير عميقي بر شعر ايراني معاصر گذاشت.
زمستان يکي از اشعار اخوان ثالث است که تا بحال چندين بار توسط خوانندههاي متفاوت اجرا شده است.
فروغ فرخزاد (1313-1345) در عمر کوتاهش 5 دفتر شعر منتشر کرد. شعر او در قالب نيمايي بود و از پيشگامان اين حوضهي شعر به شمار ميرود.
فروغ شاعر زندگي است. در شعر او همه چيز طبيعي ست و موسيقي از جنبههاي قدرتمند شعرهايش است.
اشعار فروغ را در نگاه اول زن بودن شاعر را به ذهن القا ميکند. در بين ن شاعر، اشعار او پيشتاز در بروز روحيات عميق نه است. صميميت و صراحت و بيان روشن از ويژگيهاي بارز شعر اوست. فروغ در سه کتاب نخستش «اسير، ديوار، عصيان» مسائل را از چشماندازي نه و دروني روايت کرده، ولي در «تولدي ديگر، و ايمان بياوريم به آغاز فصل سرد» از موضع انساني به زندگي شخصي و محيط اطرافش پرداخته است. او در دوره اول از احساس ميسرايد و در دوره دوم به انديشه روي ميآورد.
قيصر امينپور
قيصر امينپور زاده 1337دزفول است. او در سال 57 براي تحصيل در رشته دامپزشکي راهي تهران شد. پس از مدتي به علوم اجتماعي تغيير رشته داد و در نهايت رشته زبان و ادبيات فارسي را انتخاب کرد. سپس در سال 76 از پاياننامه دکترايش دفاع کرد. شعرهاي جنگ او از بهترينهاي ادبيات جنگ و پايداري ست. او شاعر کودک و نوجوان هم بود و از سال 67 تا 82 سردبيري مجله سروش نوجوان را بر عهده داشت. زبان شعر او براي نسلهاي دوم و سوم انقلاب ملموس است. چرا که به زبان همين نسل صحبت ميکند. نسلي که از آرمانگرايي به واقعگرايي رسيده و اين موجب نو شدن افکار و عقايدشان شده است.
امينپور در 48 سالگي بر اثر بيماري درگذشت.
درباره این سایت